بررسی آثار کاهش یارانه انرژی بر پایداری منابع آب در آبخوان مهیار شمالی: رویکرد مدل برنامه‌ریزی پویای تصادفی مثبت

Authors

ابوالقاسم باقری دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه پیام نور

علیرضا نیکویی استادیار، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت، آﻣﻮزش و ﺗﺮوﯾﺞ ﮐﺸﺎورزی، اصفهان، اﯾﺮان

فرهاد خداداد کاشی استاد گروه اقتصاد دانشگاه پیام نور

محسن شوکت فدایی دانشیار، گروه اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه پیام نور

Abstract:

اگرچه پرداخت‌های حمایتی دولت در بخش کشاورزی در جهت افزایش رفاه جامعه صورت می‌گیرد، اما تبعاتی نظیر تأثیرگذاری بر محیط زیست و به‌ویژه منابع آب به همراه دارد. به گونه‌ای که امروزه توسعه فعالیت‌های کشاورزی منجر به افت سطح آب زیرزمینی در بیشتر این آبخوان‌ها شده است. این موضوع انگیزه بخش‌های دولتی مربوطه را در توسعه و به‌کارگیری گزینه‌های سیاستی برای حفظ منابع آب آبخوان و در نتیجه پایداری آن را بیش از پیش افزایش داده است. هدف این مطالعه تحلیل و شبیه‌سازی تأثیر سیاست کاهش یارانه انرژی و ارزیابی اثر آن روی بهره‌برداری منابع آب و الگوی‌کشت محصولات کشاورزی در آبخوان دشت مهیار شمالی واقع در استان اصفهان با استفاده از مدل بهینه‌یابی غیرخطی شبیه‌سازی شده می‌باشد. برای این منظور، ابتدا، یک مدل برنامه‌ریزی ریاضی مثبت به شکل پویا گسترش یافت و نسبت به داده‌های مربوط به سطح کشت محصولات در سال پایه 84-1383 کالیبره شد. پس از کالیبره شدن، مدل اثرات مربوط به اعمال سناریوهای سیاستی کاهش یارانه انرژی را روی پارامترهای اقتصادی و هیدرولوژیکی منطقه در طول یک دوره 20 ساله شبیه‌سازی نمود. نتایج این مطالعه نشان داد، اعمال سیاست کاهش یارانه انرژی، علی‌رغم کاهش نسبی در منافع اقتصادی بخش کشاورزی منطقه باعث تعدیل روند بهره‌برداری بی‌رویه از منبع کمیاب آب و تغییر الگوی‌کشت و در نتیجه افزایش عمر آبخوان و هدایت بهره‌برداری آب بر اساس مفاهیم پایداری شده است. با این حال، ضروری است، سیاست قیمت‌گذاری انرژی به گونه‌ای اعمال شود که علاوه بر بهبود پایداری کشاورزی و حفظ منابع حیاتی آب، منافع اقتصادی و اجتماعی بخش نیز دچار نوسان زیادی نشود. بر این مبنا و با توجه به نتایج تحقیق، به نظر می‌رسد افزایش 10 درصدی در قیمت انرژی بتواند پایداری نسبی کشاورزی و منابع آب منطقه را فراهم نماید.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

مدل برنامهریزی تصادفی جهت تخصیص منابع گاز در ایران با رویکرد هزینه امنیت انرژی

هدف از این تحقیق، ارائه مدلی جهت تخصیص منابع گاز طبیعی به زیربخشهای مصرفی در ایران میباشد که بااستفاده از برنامه ریزی غیر خطی صورت گرفته است. رویکرد برنامهریزی تصادفی به منظور حصول ترکیب سیستمیبهینه، بکار گرفته شده تا تقاضای گاز بخشهای مختلف مصرف را بر اساس گاز تولید شده در دسترس، برآورده سازد. مدلبه بررسی تهدیداتی که امکان رخداد آنها در عرضه گاز طبیعی محتمل و ممکن است، میپردازد. خروجی مدل مبی...

full text

مدل برنامهریزی تصادفی جهت تخصیص منابع گاز در ایران با رویکرد هزینه امنیت انرژی

full text

مدیریت تلفیقی منابع آب دشت مهیار شمالی در استان اصفهان

ایران کشوری خشک با ذخایر محدود آب زیرزمینی می باشد. منطقه مهیار یکی از مهمترین مناطق کشاورزی است که در جنوب شهر اصفهان قرار دارد. آبخوان مهیار شمالی عمده ترین منبع آبیاری در دشت مهیار می باشد. نرخ بالای پمپاژ از آبخوان در سالهای گذشته منجر به کاهش سطح تراز آب زیرزمینی و نشست زمین در این دشت شده است. ولذا مدیریت صحیح آب زیرزمینی آبخوان مهیار شمالی به کمک مدلسازی جریان آب زیرزمینی امری ضروری است....

15 صفحه اول

بررسی آثار اقتصادی و رفاهی بازار آب: رویکرد مدل برنامه‌ریزی ریاضی مثبت

هدف این مقاله شناخت اثرات اقتصادی و رفاهی تشکیل بازار آب در منطقه ورامین است. تغییرات سطح زیرکشت محصولات آبی، سود ناخالص در دو حالت (وجود بازار آب و عدم وجود بازار آب) طی سال‌های 1395-1390 با استفاده از نرم‌افزار گمز و به روش برنامه‌ریزی ریاضی مثبت محاسبه و مقایسه گردید. نتایج نشان میدهد برقراری بازارآب، تاثیر مثبت و افزایشی بر مجموع سود ناخالص کشاورزان منطقه خواهد داشت. همچنین، کشت محصولاتی ن...

full text